Kiraz Yetiştiriciliği

   Çoğu meyve ve bitki türlerinde olduğu gibi, kirazında; kültürünün yapıldığı en eski yer Anadolu’dur. Memleketimizde Kuzey Anadolu Dağları ve Doğu Toroslarda yabani tipleri bol  miktarda bulunmaktadır. Dünyada 1500 civarında kiraz çeşidi mevcuttur. Yapılmakta devam eden ıslah çalışmaları ile günden güne bu sayı artmaktadır. Bununla beraber bölgeler itibariyle; aynı çeşit farklı isimlerle, farklı çeşitlerde aynı isimle adlandırılmıştır. Kiraz memleketimizin her yöresinde az çok yetiştirilmekle birlikte; temel geçim kaynağı olduğu illerimizi başlıca şöyledir Manisa, İzmir, Afyon, Isparta, Bursa, Kocaeli, Sakarya, Konya, Artvin, Zonguldak, Kastamonu ve Amasya olarak sıralayabiliriz.

   Yeni bahçe kurarken bazı hususlara dikkat edilirse, ileri ki yıllarda çoğu problemlerle karşılaşılmaz.

Bu dikkat edilmesi gereken hususlar şunlardır:

• Tesis öncesi toprak numunesi alınıp mutlaka tahlil yaptırılmalıdır.
• Kiraz soğuklama ihtiyacı yüksek bir meyve olduğu için yüksek yerlere tesis edilmelidir.
• Don tabanı oluşturan yerlere kurulmalıdır.
• Taban suyu yüksek yerlere kurulmamalıdır.
• Şiddetli rüzgarlara açık yerler olmamalıdır. (Bilhassa kuzey rüzgarlarına)
• Meyilli ve yamaç yerler tercih edilmelidir.

   Kışın –20 C’nin altına düşmeyen şehirler seçilmelidir. Ben düşmeden önce bol yağışlar o yılın ürün kalitesine, hasattan sonraki yağışlarda gelecek yılın ürün kalitesini etkilemektedir. Kiraz, soğuklama ihtiyacı yüksek bir meyvedir. Soğuklama; 7.2 C’nin altında geçen toplam kış dinlenmesinin saat olarak ifadesidir.

Kullanılacak gübre miktarlarına pek çok faktör etki yapar. Bu faktörler;

• Toprağın yapısı
• Ağaçların yaşı
• Sulama miktarı ve sulama şekli
• Bitkilerin verim miktarı
• Anacın cinsi
• Ağaçların gelişme durumları
• Ahır gübresi uygulamaları

   Gübreleme; sulama, budama ve toprak özellikleri ile çok değişse de ölçü olarak 1 yıllık sürgünlerin uzunluğu bir fikir oluşturmalıdır. Şöyle ki meyveye yatmamış ağaçlarda 60-90 cm. arasındaki sürgünler gelişmenin olumlu seyrettiğini gösterir. Sürgünler 90 cm’den fazla ise gereksiz azot uygulamasına veya fazla sulamaya bağlıdır. Sürgünler 60 cm. den kısa ise su ve azot noksanlığındandır.

   Ağaçlarda gübreleme; İz düşümü gübrelemesi ve bant sistemi gübrelemesi şeklinde uygulanır.

Kirazlarda sulama, fidan dikimindeki Cansuyu verme ile başlar. Dikimlerin İlkbahar veya Sonbaharda yapılması göz önüne alınmaksızın cansuyu verilir. Ülkemiz de genellikle ben düşme dönemine kadar İlkbahar yağmurları ile su ihtiyacı karşılanmaktadır. Kurak giden yıllarda sulama müdahalesinde bulunulmalıdır. Kiraz, çok suyu da kuraklığı da sevmez. Bu şartlar göz önüne alınarak sulama planlanmalıdır. Kurak giden yıllarda çiçeklenme esnasında toprağın yeterince nemli olması sağlanmalıdır. Ben döneminden hasada 4-5 gün kalıncaya kadar kirazlar susuz kalmamalıdır. Bu dönem aralığında toprak hafifçe nemli tutulabilirse, mükemmel irilik ve kalite sağlanır. Yetişkin ağaçlarda kök boğazı çevresi sulanmamalıdır. Sulama düzeni oluştururken, bitki gövdesinden 2-3 m. dışarıda setler yapılır. Bu setlerin içi değil dışına su verilmelidir. Çünkü suyu alabileceği kök bölgesi   o kısımdadır. Bu sulama sistemi ile kök dağılımı teşvik de edilmiş olacaktır. Ağır topraklarda  su miktarı az ve sulama aralıkları daha uzun olmalıdır. Damlama veya mini spring le sulama yapılmıyorsa, sulama tavaları kısa tutulmalı göllenmeden diğer tavaya geçirilmesi daha uygundur. Fazla su kloroza neden olur. Hasattan hemen önce çok su meyve iriliğine kısmen etkisi olsada, meyve eti sertliği ve tadı olumsuz etkilediği gibi ağaç sağlığı açısından da sakıncalıdır. Hasattan sonra da verilecek su yeni oluşan çiçek gözlerinin  gelişimine  de faydalı olacaktır. Sonbaharda da  yağışlar az olursa kısmen sulama yapılmalıdır. Patlatma işlemi en kurak Ağustos-Eylül aylarında yapılmalıdır. Arazi yapısı çok uygun değilse patlatma yapılmalı ayrıca 40-50 m. arayla drenaj kanalları açılmalıdır.